The Max Pam Globe

Het VU-kabinet

Buitenhof

Toen deze regering aantrad, werd onmiddellijk gesproken van het VU-kabinet, aangezien zowel premier Balkenende als de vice-premiers Bos en Rouvout hebben gestudeerd aan de Vrije Universteit. Al direct in de eerste troonrede bleek het gereformeerde karakter van de nieuwe coalitie. Met de Nederlandse economie gaat het goed – die groeit het komend jaar 2,5 procent – maar de Nederlander zal daar in zijn portemonnee niets van merken. Integendeel, sommige Nederlanders gaan er zelfs op achteruit.

Zo’n aanpak is geheel in overeenstemming met de calvinistische leer die zegt dat dit leven er niet is om van te genieten, maar dat wij eerst door een tranendal moeten om straks het paradijs te bereiken. Eerst het zuur en dan pas het zoet, en beslist niet andersom.

Omdat het paradijs niet voor iedereen is weggelegd, is er wel een kleine concessie gedaan. Wij krijgen drie jaar zuur en één jaar zoet, waarbij het opvalt dat het zoete jaar altijd overeenkomt met het jaar waarin er nieuwe verkiezingen zijn. Op een geheimzinnige manier weet de conjunctuur zich telkens weer te plooien naar de politieke werkelijkheid.

De eerste maatregel die dit kabinet heeft genomen, is de verhoging van de accijnzen op genotsmiddelen als alcohol en tabak. Met genot heeft dit kabinet niet veel op. Zo wil het kabinet een rookverbod in cafés en andere horeca-gelegenheden.

Zelf ben ik geen roker, maar zo’n maatregel verbaast mij wel.

Het is waar dat roken ongezond is. Veel genotsmiddelen hebben de onhebbelijke eigenschap om ongezond te zijn en als ik God was geweest, had ik het op dit punt beslist anders geregeld. Maar Snickers, Big Macs, suikerspinnen en uitlaatgassen zijn ook ongezond, zonder dat de minister eraan denkt die te verbieden. Waarom dan toch de cafés aangepakt? De enige reden die ik kan verzinnen is dat in cafés wordt geleuterd en gezwetst, wordt gezongen en gedanst. In cafés wordt, kortom, plezier gemaakt, het leven geleefd, en daaraan heeft dit kabinet een broertje dood.

Trouwens, drinken is voor de gezondheid al even slecht als roken, dus waarom ook niet het pilsje en de jenever verboden? Dat zou pas wat zijn: dan kunnen wij in de kroeg eindelijk de Bijbel gaan lezen. Dan wordt het reuze gezellig!

Een ander punt waarmee dit kabinet zijn calvinisme toont, is zijn houding tegenover seks, ook al een bezigheid waaraan sommige mensen plezier schijnen te beleven. Een rapport van de Wetenschappelijke Raad, vorige week gepresenteerd aan het kabinet, constateert zeer verontrust: “De omgeving waarin iedere jongere voor zich een seksuele norm moet zoeken, is gevuld met gulzige, eenzijdige seksuele prikkels. Seks is inmiddels overal”.

Hier spreekt de Vieze Man van Kees van Kooten: “gulzige…eenzijdige prikkels…heeft u het gezien?…seks is overal…bèh”.

Inmiddels wil ook de minister van onderwijs de strijd tegen “de seksualisering van de samenleving” aangaan. “De vrouw is geen lustobject”, vindt hij, een opmerking waarmee mijn eigen echtgenoot het af en toe totaal oneens is. Toch ligt hier kennelijk een overheidstaak.

In dat WRR-rapport wordt erop gewezen dat Nederlanders altijd de gordijnen open hebben en dit verschijnsel duidt op een open geest. Maar daar zit een lange geschiedenis aan vast. In feite moesten de gordijnen open, opdat de dominee, naar binnenglurend, kon vaststellen of men wel met de handen boven tafel achter het ganzenbord zat. Als de dominee langs komt, wordt het stil, zei men dan.

Een oud spreekwoord, maar opnieuw erg actueel.

Buitenhof, 30 september 2007

Hophophop, sociaaldemocraten!

Beweringen en bewijzen

Met de sociaaldemocratie ben ik opgegroeid. Eén keer in het kwartaal, juist als wij aan tafel zaten en mijn moeder wilde opscheppen, werd aan de deur gebeld. Mijn vader vloekte, want hij hield er niet van om gestoord te worden als de aardappels dampend op tafel stonden. Even later verscheen een man met rossig haar en een pokdalige kop uit het trapgat. Hij kwam de contributie voor de PvdA ophalen. Gesproken werd er niet en de partijgenoot werd evenmin uitgenodigd aan te schuiven. Even later daalde de man weer in het trapgat af. Wat in de partij gebeurde, kon thuis rekenen op een warme belangstelling. Mijn vader ging naar partijvergaderingen en in de verkiezingstijd werd een plakkaat voor het raam gehangen. lees verder

Vier keer is ook scheepsrecht

Boeken etc

Dünya
Tomas Lieske
Uitgeverij: Querido

De romans van Tomas Lieske verlopen volgens een vast patroon. De helden – vaak twee mannen – bevinden zich in een historisch belangwekkende periode van de geschiedenis. Meestal werken zij op of aan iets technisch. In zijn roman Franklin (2001) is dat een supertrein en in zijn nieuwe roman Dünya gaat het om een ander mechanisch monster: een luchtschip.
Gesitueerd op een breukvlak van de geschiedenis zijn de personages van Lieske altijd op de vlucht, wat tegelijkertijd betekent dat zij altijd ook verlangen behouden naar waar zij vandaan zijn gekomen. lees verder

Van the Muslim Jesus en het Spaghetti monster

Columns

In de Nederlandse pers heb ik er niets over gelezen, maar op de Britse zender ITV is onlangs The Muslim Jesus uitgezonden, een documentaire over de heiland, zoals hij door moslims wordt gezien. De documentaire valt sinds kort op verschillende sites te bekijken. lees verder

Cleopatra’s neusje

Invallen

Historici willen graag verbanden leggen en structuren zien. Het nazisme zou nooit in Duitsland zijn opgekomen zonder de economische malaise die daaraan vooraf ging. Mao dankte zijn succes aan het mandarijnendom, dat vele eeuwen lang China regeerde. De radicale islam is uiteindelijk het product van de arrogante westerse arrogantie. Enzovoort.

Minder populair is de theorie dat de geschiedenis wordt bepaald door toevallige omstandigheden, zoals het neusje van Cleopatra. lees verder

Robin Hood & Little John

Beweringen en bewijzen

Het beeld van Jan Peter Balkende, die als een onvervalste Robin Hood steelt van de rijken en de buit verdeelt onder de armen, wilde de hele morgen niet uit mijn hoofd. Ik zag Jan Peter voor me, juist nadat hij in het bos een overval had gepleegd op een groepje hogere inkomens – duikbuikige mannen die het volk uitbuiten en geknecht houden. In zijn groene wambuis snelt Jan Peter er vandoor, de buitgemaakte zak met geld vastgebonden aan de stijgbeugel van zijn paard.

Naast hem galoppeert Little John, met wie hij ooit gevochten heeft, maar die inmiddels is uitgegroeid tot zijn trouwste knecht. lees verder

De hele Arie Visser voor twee geeltjes

Boeken etc

Verzameld werk
Arie Visser
Prometheus

Bezorgd door Oek de Jong, Guus Luijters en Wim Sanders is het Verzameld Werk van Arie Visser verschenen, een initiatief dat niet genoeg kan worden geprezen. Daarom allereerst: ga die cassette met die drie delen Arie Visser kopen! Vijftig euro – “twee geeltjes”, om met Visser zelf te spreken – is geen geld voor dit proza, dat tot het zieligste en tevens tot het allerontroerendste behoort uit de Nederlandse literatuur.
Arie Visser (1944-1997) heb ik iets meer dan oppervlakkig gekend. Hij was ogenschijnlijk iemand om met een boog om heen te lopen, zoals Adriaan van Dis schreef. lees verder

Alleen Geert Wilders haalt Geert Wilders onderuit

Columns

Steeds wanhopiger wordt het gevecht om Geert Wilders tegen te houden. Beleefd doen, hard aanvallen, negeren – niets lijkt te helpen. Wilders stijgt ondanks alles in de peilingen. Ontdaan van alle morele implicaties blijft het een fascinerend gezicht hoe de democratie worstelt met een fenomeen dat men het liefst zo snel mogelijk kwijt wil. lees verder

BRIL & PAM (10)

Gastenhoek

In de gastenhoek kunt u ook werk van andere schrijvers vinden. Zo kunt u de correspondentie volgen met schrijver en Volkskrant-columnist Martin Bril.

Elke avond, meestal voor het slapen gaan, mailen wij elkaar. Lees mee met twee columnisten in pyjama. Een nieuwe aflevering. lees verder

De mythe van het joods-christelijke fundament

Beweringen en bewijzen

Geen politicus laat het na erop te wijzen en in elke talkshow wordt het gezegd: de Westerse, Europese, of Nederlandse beschaving is gefundeerd op de joods-christelijke traditie. Sommige politici willen die joods-christelijke tradities in de toekomst uitbreiden met een islamitische traditie, anderen willen dat juist niet, maar hoe zeer zij ook tegenover elkaar staan, op het punt van de joods-christelijke tradities zijn zij het roerend met elkaar eens: die vormen het hart vormen onze maatschappij. Zelfs de progressieve partijen, waarvan je verwacht dat zij meer belang zouden hechten aan vernieuwing dan aan tradities, leggen de nadruk op het joods-christelijke fundament. lees verder

Granny Parker tussen de indianen

Boeken etc

De overgave
Arthur Japin
De Arbeiderspers

Twintig jaar geleden reed ik door Texas, toen een afslag de richting aanwees naar een reservaat van de Comanche-indianen. Omdat ik als jongetje de boeken van Karl May had verslonden, besloot ik een kijkje te nemen. Wat ik aantrof, was niet bepaald opbeurend. Tussen de huisjes, de stacaravans en de gevandaliseerde pickups hing een sfeer van gemelijke werkloosheid. Er was een armoedig gemeenschapshuisje, waar de nazaten wat rondhingen en ten aanzien van de kinderen had ik niet de indruk dat de leerplicht werd nageleefd. lees verder

Spot the Jews!

Columns

In Sint Geertruid lag de socioloog J.A.A. van Doorn in bed na te denken over zijn column, die hij moest schrijven voor NRC/Handelsblad. Hij wist dat het over het steuncomité voor ex-moslims moest gaan, want dat had hem dag en nacht bezig gehouden. Al eerder had hij geschreven dat die snotaap van een Ehsan Jami inderdaad een paar ferme optaters had verdiend, maar nu zou hij die ondertekenaars van de steunverklaring voor ex-moslims eens flink doorlichten. lees verder

Optaters

Buitenhof

Hier volgt de tekst van mijn eerste column voor Buitenhof. De column is geschreven met speciale dank aan de in Sint Geertruid woonachtige J.A.A. van Doorn, van wie ik hoop dat hij in de toekomst zijn toon zal matigen en niet meer zal oproepen anderen met optaters te bejegen. Zie ook een eerdere column. Binnenkort volgt ook het beeld.

“Onlangs vond ik in mijn mail een verzoek om lid te worden van een steuncomité. lees verder

BRIL & PAM (9)

Gastenhoek

In de gastenhoek kunt u ook werk van andere schrijvers vinden. Zo kunt u de correspondentie volgen met schrijver en Volkskrant-columnist Martin Bril.

Elke avond, meestal voor het slapen gaan, mailen wij elkaar. Lees mee met twee columnisten in pyjama. Een nieuwe aflevering. lees verder

Een heiden heeft een ziel als een Emmentaler kaas

Beweringen en bewijzen

Het woord “heiden” is weer terug! Ik was het lang niet meer tegenkomen, maar zoekend in mijn databank, vond ik 74 verwijzingen in de afgelopen maand. In het Nederlands Dagblad bijvoorbeeld wordt de Zwitserse theoloog Rudolf Boren aangehaald, die “verzucht dat wij allemaal weer heidenen zijn geworden”. Volgens Boren is kenmerkend voor het heidendom “dat je met jezelf bezig bent”. Deze onhebbelijke gewoonte veroorzaakt “holtes in de menselijke ziel”, waardoor de ziel steeds meer op “een Emmentaler kaas” begint te lijken. lees verder

Dirk Ayelt Kooiman ontwaakt

Boeken etc

Oefenen in ontsnappen
Dirk Ayelt Kooiman
Uitgeverij: Harmonie

Het is al weer zeven jaar geleden dat Dirk Ayelt Kooiman van zich liet horen met zijn roman Victorie. Dat boek ging over een zakenman, die als een workaholic door het leven rent. Hij is een gescheiden yup met een mooi salaris en een nieuwe vriendin. Tot op een dag die nieuwe vriendin hem het huis uitknikkert en hij tenslotte terecht komt in een stacaravan op het eiland Vlieland. En daar begint de catharsis. Victorie is ogenschijnlijk een heel gewone, realistische roman, niet opzienbarend maar wel goed geschreven. lees verder

De mooie en duistere kanten van Joop van Tijn

Columns

Enige tijd terug werd ik door een redacteur van Vrij Nederland gevraagd of ik wilde meewerken aan een portret van Joop van Tijn. Deze even befaamde als beruchte journalist was tien jaar dood, en VN wilde een eerlijke schets van de man die zo veel jaren hun redactieburelen had beheerst. lees verder

BUITENHOF

Buitenhof_home

Na het vertrek van Peter van Ingen, Clairy Polak en verschillende redactieleden wordt Buitenhof “gemoderniseerd”. Op 10 juni sprak ik na vijf jaar mijn laatste column uit. Bekijk die laatste column, en eerdere columns, online bij Buitenhof of lees ze in het archief. In het nieuwe format is de gesproken column opgeheven. Ik dank Buitenhof voor vijf vrolijke en leerzame jaren.

6 x 0 is net geen 0

Boeken etc

Van Harry Mulisch is de bekende uitspraak dat hij geen literatuur leest. Die schrijft hij namelijk zelf. Des te hachelijker is daarom het project van De Bezige Bij, Harry’s uitgever, om zes schrijvers te vragen een hommage aan de grote meester te schrijven. Hachelijk voor de uitgever en vooral hachelijk voor de gevraagden, want zij moeten niet alleen vrijwillig in de schaduw gaan staan, zij lopen ook nog eens het risico’s dat zij door de man, die hun loftuiting betreft, niet eens worden gelezen.

Voor critici is zo’n project natuurlijk ook een mooie gelegenheid om zich weer eens boos/vrolijk te maken. lees verder

Bimbo’s & boerka’s

Columns

In het programma Bimbo’s & boerka’s, dat afgelopen donderdag werd uitgezonden, toonde Jeroen Pauw zich moeiteloos kampioen gespreksleider. Het was namelijk beslist geen sinecure om de botsing tussen al die multiculturele freaks, die elkaar inwendig zaten te haten, in goede banen te leiden. Maar Pauw zat erbij als een groepstherapeut die besloten had zijn patiënten hun gang te laten gaan, en daar eens flink van te genieten. lees verder

De Jordanese van Harry van Bommel

Beweringen en bewijzen

Vandaag behandelen wij de etiquette die men dient na te leven als men aanraking komt met vreemde landen en culturen, dit naar aanleiding van de faux pas die het kamerlid Harry van Bommel heeft begaan tijdens een parlementaire reis door Syrië.

De informatie over het voorval is niet helemaal duidelijk, maar Van Bommel schijnt tegen een Jordaanse medewerkster van de ambassade te hebben gezegd: “You look sensational”. lees verder